Stichting Beheer Kerkelijk Erfgoed Oostwold
Dakruiter met kerkklok
De dakruiter bestaat uit twee lantaarns en wordt bekroond door een vergulde adelaar.
Mogelijk is de adelaar een verwijzing naar het oude stadswapen van de stad Groningen waarin ook een adelaar voorkwam. De stad Groningen had vroeger veel invloed in het Oldambt.
In de onderste lantaarn bevindt zich een smeedijzeren klokkenstoel uit 1893. De kerkklok is van 1807 en is voor 526 gulden gegoten door Andries Heeres van Bergen uit Midwolda.
Deze klok behoort - samen met die van Midwolda - tot de oudst bewaard gebleven klokken van Van Bergen.
In 1943 werd de klok gevorderd door de Duitse bezetter, maar hij keerde na de oorlog ongeschonden terug.
Om het (handmatige) luiden van de klok lichter te maken, werd een krukas in plaats van een rechte as geplaatst. Later werd nog een contragewicht op de luid-as gemonteerd.
Het randschrift op de klok luidt: VERNIEUWD TOEN TE OOSTWOLD KERKVOOGDEN WAREN DE HEER HENDRIKUS SPARRINGA EN DE ED. IAN WILLEMS ROEMELING EN REGNERUS BLAAUW PASTOR, DOOR ANDRIES HEERES VAN BERGEN ANNO 1807
In juni 2019 is de krukas vervangen door een rechte as. Ook werd de klepel aangepast en verlengd. Voortaan wordt weer geluid met een 'vliegende klepel' in plaats van een 'vallende klepel'.
De klok uit 1807 is niet de eerste Van Bergen-klok die in de dakruiter heeft gehangen. Volgens de kerkrekeningen over 1798-1800 kreeg Andries Heeres (van Bergen) een bedrag van 259 gulden uitbetaald voor 'het maken van een nieuwe houten toren (=klokkenstoel?), en het gieten van een nieuwe klokke daar in swaar 172 pond het pond voor 22 stuiver en het gieten van twee pannen daartoe, en eenig arbeidsloon etc.'
Waarom deze klok al na 9 jaar werd vervangen is onduidelijk. Was de klok te licht? Of liet de kwaliteit van de klok te wensen over? Van Van Bergen is bekend dat hij in de begintijd van zijn firma wel vaker door hem geleverde klokken 'omgoot'.
Tot 1857 hingen er twee klokken in de dakruiter: de klok uit 1807 en een nog veel ouder exemplaar, waarschijnlijk uit de 14e of vroege 15e eeuw.
Elders op deze website is meer informatie te vinden over de achtergronden van de middeleeuwse klok.
Stichting BKEO zet zich in om de situatie met twee kerkklokken te reconstrueren.
Het is de bedoeling om in mei 2021 in de tuin van de pastorie een exacte kopie van de middeleeuwse klok te gieten die een plek in de dakruiter krijgt als slag- en (tweede) luidklok.
